Choroba afektywna dwubiegunowa - Depresja

[Chada]

Objawy depresji w CHAD zasadniczo są podobne do epizodów depresji w zaburzeniach depresyjnych nawracających. Dość często jednak depresja w chorobie afektywnej dwubiegunowej narasta szybko, nawet w ciągu kilku dni potrafi osiągnąć znaczne nasilenie wytrącając całkowicie człowieka z właściwego mu funkcjonowania.

 

Poprawa podczas leczenia depresji w CHAD może pojawić się równie szybko. Często równocześnie z obniżeniem nastroju pojawia się apatia i wyraźne spowolnienie. Charakterystyczna jest nadmierna senność i nadmierny apetyt.

 

"Normalny smutek" charakteryzuje się tym, że zwykle nie trwa długo, ustępuje wraz z przeminięciem przyczyny, która go wywołała lub w wyniku pocieszenia przez kogoś bliskiego i nie zakłóca funkcjonowania osoby, która go przeżywa. Nie jest zatem potrzebne leczenie. Zdarzają się również sytuacje, kiedy smutek jest bardziej nasilony i utrzymuje się dłużej. Ma to miejsce na przykład wtedy, gdy umiera bliska osoba lub tracimy coś ważnego. Jednak i w tym przypadku stan ten nie jest przeszkodą w wykonywaniu pracy oraz codziennych obowiązków, chociaż mogą one sprawiać większą trudność. Dlatego w takich sytuacjach nadal przeżywamy raczej smutek lub stan określony jako reakcja żałoby, niż depresję w klinicznym nasileniu. Kiedy zatem zaczyna się depresja? Choć trudno wyznaczyć dokładną granicę między tymi stanami, to z pewnością depresja, a dokładniej epizod depresyjny, różni się od smutku ilościowo i jakościowo. Kryteria diagnostyczne epizodu depresyjnego (zawarte w klasyfikacji ICD-10 i DSM-IV) ułatwiają lekarzom i psychologom rozróżnienie prawidłowych reakcji i stanów chorobowych.

 

Do podstawowych objawów depresji należą:

 

-obniżenie nastroju charakteryzujące się przygnębieniem, pesymizmem,

-zmniejszenie energii powodujące niechęć do wykonywania czynności, częste uczucie zmęczenia,

-utrata zainteresowań i zdolności do odczuwania radości w sytuacjach, które w okresie dobrego samopoczucia wywoływały pozytywne stany emocjonalne.

 

W okresie depresji często występują także inne objawy psychologiczne:

-poczucie niskiej wartości, niska samoocena,

-smutek,

-poczucie winy, porażki, brak nadziei.

 

Osłabieniu ulegają także funkcje poznawcze:

 

pogarszają się pamięć i koncentracja uwagi,

dużą trudność sprawia podejmowanie nawet prostych decyzji.

 

Charakterystyczne są także objawy somatyczne:

 

-utrata łaknienia, zmniejszenie masy ciała, problemy z trawieniem,

- zaburzenia snu, najczęściej objawiające się wczesnym budzeniem około 2-4 nad ranem bez możliwości ponownego zaśnięcia,

-depresję w chorobie afektywnej dwubiegunowej, szczególnie wtedy, gdy ma sezonowy przebieg (depresja w okresie jesienno-zimowym, a stany hipomaniakalne wiosną i latem), charakteryzuje występowanie przeciwnych (atypowych) objawów: zwiększenie łaknienia, przyrost masy ciała oraz wzmożona senność.

 

Konsekwencją opisanego wyżej klimatu emocjonalnego jest niechęć do życia. Ktoś, kto był optymistą, zaczyna widzieć wszystko w czarnych barwach. Niektórzy chorzy w okresie depresji myślą, że lepiej byłoby umrzeć z powodu nagłej choroby. Część z nich miewa myśli, aby pozbawić się życia, ponieważ utracili poczucie jego sensu; myślą, że do niczego w życiu nie doszli, postrzegają siebie jako nieudaczników, którzy unieszczęśliwiają swoją rodzinę. Przed realizacją myśli samobójczych mogą pohamowywać względy rodzinne czy religijne. Kiedy depresja jest bardzo nasilona, czasami trudno znaleźć choremu powody, aby żyć i wtedy przeważnie podejmuje on próbę samobójczą według wcześniej przygotowanego planu.

 

Ryzyko popełnienia samobójstwa w ChAD jest największe w porównaniu z innymi chorobami psychicznymi i 22 razy większe niż w populacji ogólnej.

 

W stanie depresji charakterystyczne jest to, że człowiek czuje się gorzej rano niż wieczorem. Wszystkie objawy są zwykle bardziej nasilone w godzinach rannych, gdy człowiek budzi się o czwartej, piątej nad ranem i nie może już spać. Wtedy pojawiają się najczarniejsze myśli prowadzące nawet do prób samobójczych. Z kolei w schorzeniach somatycznych jest odwrotnie – jeśli człowiek jest słaby z powodu choroby fizycznej, jego samopoczucie pogarsza się wraz z upływem czasu w ciągu dnia.

 

Depresję można rozpoznać, jeżeli jej objawy utrzymują się przez okres co najmniej 2 tygodni i powodują upośledzenie funkcjonowania na różnych polach aktywności. Ponieważ podobne objawy mogą powodować niektóre choroby somatyczne, takie jak na przykład niedoczynność tarczycy, ważne jest badanie stanu somatycznego i przeprowadzenie stosownych badań laboratoryjnych.

 

Depresja stanowi jeden biegun choroby, kiedy wahadło nastroju wychyla się daleko w kierunku ujemnych emocji. Drugim biegunem są stany maniakalne/hipomaniakalne, których objawy są przeciwstawne w stosunku do depresji.

 

Depresja dwubiegunowa daje się skutecznie leczyć – lekami, wprowadzaniem zmian w stylu życia, terapią. Metody leczenia mogą pomóc zredukować wpływ, jaki depresja dwubiegunowa ma na życie osobiste, rodzinne i zawodowe. Niektóre z metod mogą także pomóc w zapobieganiu nawrotom epizodów depresji lub w przyczynieniu się do tego, by rzadziej występowały.