Daniel Zalewski

W tym odcinku wyjaśniam, jak ciężka trauma i PTSD mogą zwiększać ryzyko epizodów psychotycznych, jak odróżnić flashbacki od halucynacji i urojeń oraz kilka innych ważnych aspektów, które mówią. że PTSD i psychoza to nie wyrok. CYTATY: van der Kolk B. The Body Keeps the Score: Brain, Mind, and Body in the Healing of Trauma. Viking; 2014. Bessel van der Kolk, MD. van der Kolk B. The Body Keeps the Score. Bessel van der Kolk, MD. Herman JL. Trauma and Recovery: The Aftermath of Violence – From Domestic Abuse to Political Terror. Basic Books; 1992. Beyond the Temple Ehlers A, Clark DM. A cognitive model of posttraumatic stress disorder. Behav Res Ther. 2000;38(4):319 345. Briere J. Child Abuse Trauma: Theory and Treatment of the Lasting Effects. Sage; 1992 Longden E. Learning from the Voices in My Head Longden E. Artykuł w Scientific American („How to Live with Voice Hearing”)

Usłyszysz, dlaczego depresja, zaburzenia lękowe i OCD u części pacjentów przekraczają próg psychozy oraz jakie wczesne sygnały ostrzegawcze pomagają zapobiec ciężkim konsekwencjom. To rzetelny, oparty na danych odcinek o ryzyku, mechanizmach i praktycznych decyzjach klinicznych — bez sensacji, za to z jasnym kompasem dla pacjentów i rodzin. Najważniejsze pozycje bibliograficzne: Jääskeläinen E, Juola T, Korpela H, Lehtiniemi H, Nietola M, Korkeila J, Miettunen J. Epidemiology of psychotic depression – systematic review and meta‑analysis. Psychological Medicine. 2018;48(6):905–918. doi:10.1017/S0033291717002501. Cambridge University Press & Assessment Kim H, Kim SH, Jeong W, Park YS, Kim J, Park EC, Jang SI. Association between obsessive‑compulsive disorder and the risk of schizophrenia using the Korean National Health Insurance Service–National Sample Cohort: a retrospective cohort study. Epidemiology and Psychiatric Sciences. 2023;32:e9. doi:10.1017/S2045796023000021. Okkels N, Trabjerg B, Arendt M, Pedersen CB. Traumatic Stress Disorders and Risk of Subsequent Schizophrenia Spectrum Disorder or Bipolar Disorder: A Nationwide Cohort Study. Schizophrenia Bulletin. 2017;43(1):180–186. doi:10.1093/schbul/sbw082. Plana‑Ripoll O, Pedersen CB, Holtz Y, Benros ME, Dalsgaard S, de Jonge P, i in. Exploring Comorbidity Within Mental Disorders Among a Danish National Population. JAMA Psychiatry. 2019;76(3):259–270. doi:10.1001/jamapsychiatry.2018.3658.

Czy „poczucie obecności” zmarłego, krótkie „mignięcia” sylwetki albo szept imienia to objaw choroby, czy raczej typowa dynamika żałoby? W tym odcinku porządkuję fakty: pokazuję, kiedy takie zjawiska mieszczą się w normie, a kiedy stają się sygnałem ostrzegawczym; jak rozpoznawać wgląd i dbać o bezpieczeństwo; oraz jak o tym rozmawiać z bliskimi i pacjentami bez patologizowania. Odwołuję się do kluczowych badań, które wskazują, że podobne doświadczenia są częste i nierzadko kojące, o ile zachowany jest krytycyzm i nie dochodzi do dezorganizacji funkcjonowania. https://youtu.be/Kn8e9qnwR4U?si=HcS4BOSPar0DncZT Referencje: 1. Rees, W. D. (1971). The hallucinations of widowhood. British Medical Journal, 4(5778), 37–41. https://doi.org/10.1136/bmj.4.5778.37 2. Castelnovo, A., Cavallotti, S., Gambini, O., & D’Agostino, A. (2015). Post‑bereavement hallucinatory experiences: A critical overview of population and clinical studies. Journal of Affective Disorders, 186, 266–274. https://doi.org/10.1016/j.jad.2015.07.032 3. Kamp, K. S., Steffen, E. M., Alderson‑Day, B., Allen, P., Austad, A., Hayes, J., Larøi, F., Ratcliffe, M., & Sabucedo, P. (2020). Sensory and Quasi‑Sensory Experiences of the Deceased in Bereavement: An Interdisciplinary and Integrative Review. Schizophrenia Bulletin, 46(6), 1367–1381. https://doi.org/10.1093/schbul/sbaa113

Odnośnie strat, trudno o tym pisać właśnie tu - z różnych powodów. Odnośnie motywacji do "tworzenia" - musze to poukładać i spisać. Omówić to z kimś bliskim. Trudno jest mi wyodrębnić, ponazywać i opisać powody tego, że nagrywam podcasty. Jest ich dużo. Ociera się to o poczucie sensu, koresponduje z wykonywanym zawodem za co jestem wdzięczny losowi, i parę innych powodów. Uznanie też jest wśród nich - czemu nie

Dziękuję. Mam bardzo dużo tematów w planach i kilka w przygotowaniu. Czasem jednak dopada mnie brak motywacji A z tym czy się to przyjemnie słucha czy nie to wynika z gustu - mojej żonie się nie podoba <hlip, hlip> większość

O, miniaturka zmieniona. Niestety nie przyniosła zamierzonego rezultatu i nie sprawiła, że ludzie zaczęli słuchać piszę właśnie bo brakuje mi uznania tego co robię - a jak mam dostać jak się nie dopomnę! a tutaj trochę o uznaniu

Tak właśnie myślałem nad tytułem i "okładką", która może nawet zniechęcać do odsłuchania, bo większość będzie się obawiać konfrontacji ze swoimi emocjami Tak, jak najbardziej rozstanie jest stratą, a strata boli. Bardzo dziękuję za komentarz. Też uważam, że dobrze wyszło - tylko okładka i tytuł...

Kiedy pamięć boli za bardzo Żałoba zwykle łagodnieje, ale czasem zacina się w miejscu. W odcinku tłumaczę: kiedy czas 6–12 miesięcy przestaje być „normalnym smutkiem”, co oznacza rdzeń separacyjny (tęsknota/preokupacja) oraz dlaczego upośledzenie codziennego funkcjonowania jest kluczowe. Dostaniesz przykłady z życia i wskazówki, co zrobić dziś, by nie zostać samemu z bólem. Bibliografia – wybór Prigerson HG, Boelen PA, Xu J, Smith KV, Maciejewski PK. Validation of DSM‑5‑TR criteria for Prolonged Grief Disorder (PGD). World Psychiatry. 2021. Killikelly C, i in. Prolonged grief disorder (przegląd). The Lancet Psychiatry. 2025. Hilberdink CE, i in. Bereavement issues and PGD: global perspective (kryteria ICD‑11/DSM‑5‑TR). Cambridge Prisms: Global Mental Health. 2023.

To ciekawe że akurat gospodarka żelaza została poruszona, bo ta jest dość trudna w interpretacji, a w pewnym zaburzeniu - zespole niespokojnych nóg - jej parametry mogą pokazywać dolną granicę normy lub środek normy - co rzutuje na to że w odpowiednich ośrodkach mózgu żelaza jest za mało a przez to dopamina nie jest produkowana i mamy bezsenne noce;

jest jeszcze jedna kwestia na którą warto zwrócić uwagę: większość z nas będąc w danej sytuacji, w danym kontekście życiowym poza tym, że nam źle, to ma większe / mniejsze / oczywiste / mniej oczywiste profity. Więc jest dobrze i źle zarazem. Psychoterapia to odsłania, ale za nas wyboru nikt nie podejmie

W tym odcinku wyjaśniam, jak przewlekły stres „rozpala” stan zapalny i przyczynia się do chorób sercowo‑naczyniowych. Pokazuję oś mózg–szpik–naczynia — biologiczny łącznik między emocjami a zapaleniem widoczny w badaniach PET/CT — oraz kluczowe dane łączące stres psychospołeczny z incydentami sercowymi. Na koniec dostajesz cztery praktyczne interwencje (oddech rezonansowy, „wyłączenie” mikro‑alarmów w telefonie, ruch z elementami izometrii i higienę snu), które pomagają „schłodzić” układ stresu i odciążyć ciało. Wybrane Referencje: 1. Tawakol A, Ishai A, Takx RAP, et al. Relation between resting amygdalar activity and cardiovascular events: a longitudinal and cohort study. Lancet. 2017;389(10071):834–845. doi:10.1016/S0140-6736(16)31714-7. 2. Rosengren A, Hawken S, Ounpuu S, et al.; INTERHEART investigators. Association of psychosocial risk factors with risk of acute myocardial infarction in 11 119 cases and 13 648 controls from 52 countries (the INTERHEART study): case-control study. Lancet. 2004;364(9438):953–962. doi:10.1016/S0140-6736(04)17019-0. 3. Kivimäki M, Nyberg ST, Batty GD, et al.; IPD‑Work Consortium. Job strain as a risk factor for coronary heart disease: a collaborative meta‑analysis of individual participant data. Lancet. 2012;380(9852):1491–1497. doi:10.1016/S0140-6736(12)60994-5. Polecane aplikacje (iOS/Android): CBT I Coach – darmowa aplikacja VA/NCPTSD do pracy z bezsennością (dziennik snu, bodźce, kontrola bodźców). iOS/Android. Breathwrk – prowadzone ćwiczenia oddechowe (ustawisz tempo 4–6 s/6 oddechów/min, przypomnienia). StayFree (Google Play / multi-platforma) – limity dzienne i sesyjne, bloki planowane i „teraz”, podstawowe statystyki; bardzo popularne. Wymaga uprawnień do statystyk i zwykle usług dostępności dla blokowania. ActionDash (Google Play) – inspirowane Digital Wellbeing, ma tryb Focus i limity, czytelne statystyki; prosta konfiguracja.

Przepraszam, nie jestem w stanie prześledzić całego wątku. Tylko z mego doświadczenie; W Polsce większość podejmowanych psychoterapii to terapie psychodynamiczne - wybaczcie nie znam statystyk, tak mi "się wydaje"; Okazuje się jednak, że osoby neuroatypowe / ze spektrum neurorozwojowym [ADHD, ASD] nie są w stanie w pełni / tak wydajnie korzystać z tej formy terapii. Proces szkolenia by taką osobę "rozpoznać i pokierować" jest tylko teoretyczny; wynika to z wieloletnich zaniedbań w systemie opieki zdrowia psychicznego; więc można powiedzieć, że takie osoby będą odczuwać duże rozczarowanie psychoterapią. Z mojej perspektywy więc większość osób, które mają dużą motywację do zdrowienia a mimo wielkiego wysiłku "nie zdrowieją" boryka się z trudnościami wynikłymi z ww. kwestii. Nie będę podawał innych powodów niepowodzeń psychoterapii - nie o to mi chodzi.

Tak, to porównanie do "lekarskiego oka" przez pewien czas mi towarzyszyło, do czasu gdy zrozumiałem, że "wzrok" nie potrafi dostrzec wszystkiego. Więc przydatna okazuje się metafora bliska mi z dzieciństwa "szukania robaczków pod kamieniami" - dzięki czemu zajęcie to jest nieporównywalnie ciekawsze

Kwestia dawki - jak za dużo, można doraźnie interweniować, z reguły jak Pacjent czuje się bezpiecznie nie ma istotnych działań niepożądanych tego typu

Krótko, ponieważ czekam akurat na spotkanie, a na mailu widzę przychodzące powiadomienia z forum. Dziękuję za zaangażowanie i trochę jestem zakłopotany że nie mogę być responsywny. Więc podstawowym wykluczeniem z leczenia ketaminą [esketamina Program lekowy depresji lekoopornej] jest wcześniej rozpoznana psychoza. Sama substancja była lub jest wykorzystywana do modelowania schizofrenii w badaniach na zwierzętach. Lek jest stosowany w mojej praktyce. Zazwyczaj pacjenci nie mają tego typu wizji, urojeń etc. Uczę ich co by było gdyby - to też ma na celu przygotować do sesji. Podczas działania leku - około 2 godzin, zazwyczaj leżą i np. słuchają muzyki. Potem niekiedy dzielą się swoimi wglądami. Są w bezpiecznych warunkach. Każdy podczas udziału w programie uczęszcza na psychoterapię. Każdy ma pogłębioną diagnostykę w zakresie "lekooporności" - byśmy nie napracowali się a wspólny wysiłek nie poszedł na marne. Niestety wieloletnie traktowanie po macoszemu psychiatrii, sprawia, że pod pojęciem "lekoopornej depresji" mogą kryć się bardzo różne zaburzenia psychiczne

Przygotowałem ten materiał, ponieważ byłem poruszony tym jak ten grzyb może rozregulować emocjonalność moich Pacjentów... A żeby dotrzeć do Nich podczas wizyty i wzbudzić refleksyjność... Więc zapoznałem się z tematem i nagrałem serie podcastów - więcej, wydaje się nie mogę pozdrawiam i dziękuję za głos

Mikrodawkowanie Amanita muscaria: fakty, liczby, etyka W tym odcinku rozbieram na czynniki pierwsze modę mikrodawkowania Amanita muscaria — od neurofarmakologii (muscimol, kwas ibotenowy) po realia SOR‑ów, gdzie kończą się internetowe mity. Pokazuję, co naprawdę wiemy o działaniu i toksykologii, oraz dlaczego amerykańska FDA i CDC uruchomiły śledztwa i ostrzeżenia po serii ciężkich zachorowań, a europejskie instytucje (np. BfR) biją na alarm w sprawie żelków z muscimolem. To nie tylko liczby i przepisy: korzystam z ikon popkultury — od „Nowego wspaniałego świata” po „THX 1138” — by opowiedzieć, jak normalizacja „łagodnych” odurzeń wpycha nas w sterylną obojętność. Jeśli chcesz odsiać fakty od hype’u i mieć gotowe argumenty ten odcinek jest dla Ciebie. --- Tytuły filmów i książek, do których nawiązuję „Nowy wspaniały świat” (Brave New World, Aldous Huxley) „Mechaniczna pomarańcza” (A Clockwork Orange, Anthony Burgess / reż. Stanley Kubrick) „Równowaga (Equilibrium)” (reż. Kurt Wimmer) „THX 1138” (reż. George Lucas) „Przez ciemne zwierciadło” (A Scanner Darkly, Philip K. Dick / reż. Richard Linklater) „Dredd”** (2012, reż. Pete Travis) „Dawca”** (The Giver, Lois Lowry / reż. Phillip Noyce) „451° Fahrenheita” (Fahrenheit 451, Ray Bradbury / reż. François Truffaut) --- Wybrane, kluczowe referencje (nauka i instytucje) 1. Michelot D., Melendez‑Howell L.M. Amanita muscaria: chemistry, biology, toxicology, and ethnomycology. Mycological Research. 2003. Przegląd chemii i toksykologii (muscimol/kwas ibotenowy). 2. Moss M.J., Hendrickson R.G. Toxicity of muscimol and ibotenic acid containing mushrooms reported to a regional poison center (2002–2016). Clinical Toxicology (Phila). 2019;57(2):99–103. Dane kliniczne dot. zespołów objawów i przebiegów. 3. FDA (Dec 18, 2024). Letter to Industry: Use of Amanita muscaria or its constituents in food. Uznanie A. muscaria/muscimolu/kwasu ibotenowego za niezatwierdzone dodatki do żywności. 4. CDC (Jun 12, 2024). *HAN‑00509: Severe illness potentially associated with Diamond Shruumz products. Podsumowanie ogólnokrajowego dochodzenia i zaleceń.

Co psychiatria ma wspólnego z immunologią? Dlaczego ważne jest zrozumienie jak to się dzieje że stres powoduje choroby cywilizacyjne? Odcinek I https://youtu.be/9Eywowr5VXM Odcinek II https://youtu.be/-dQ4Cqdr0Jw Odcinek III https://youtu.be/4rwIG4o6WcM Źródła: Dantzer 2008; Miller & Raison 2016; Raison 2013 (infliximab); Tawakol 2017 (oś mózg–szpik–naczynia).

https://youtu.be/RmQuTzyrPq0 Czy zdarzyło Ci się przy kimś nagle poczuć się bezradnie, choć „obiektywnie” nic takiego się nie dzieje? Albo przeciwnie — od razu chcieć kogoś ratować, chronić, choć dopiero go poznałaś/poznałeś? W psychoterapii ten niewidoczny „prąd emocji” nazywamy przeniesieniem i przeciwprzeniesieniem. • Przeniesienie to sytuacja, w której pacjent ― nieświadomie ― wnosi do relacji z terapeutą uczucia i oczekiwania ukształtowane w ważnych, dawnych relacjach (np. z rodzicem). Terapeuta zaczyna być traktowany „jak ktoś z przeszłości”. • Przeciwprzeniesienie to wewnętrzne reakcje terapeuty (myśli, uczucia, impulsy), które pojawiają się w odpowiedzi na pacjenta. Bywają częściowo „osobiste”, ale bardzo często mówią coś o świecie wewnętrznym pacjenta — są jak lustro, w którym odbijają się jego niewypowiedziane lęki, potrzeby i konflikty. Dlaczego to ważne? W życiu codziennym podobne mechanizmy tłumaczą, dlaczego przy jednych ludziach czujemy się dziwnie winni, a przy innych spontanicznie opiekuńczy czy rozdrażnieni — to „stare scenariusze” odtwarzane w nowych relacjach. Ref: Colli A, Tanzilli A, Dimaggio G, Lingiardi V. Patient personality and therapist response: an empirical investigation. Am J Psychiatry. 2014 Jan;171(1):102-8. doi: 10.1176/appi.ajp.2013.13020224. PMID: 24077643.

Jest bardzo dużo stereotypów w naszym społeczeństwie... niestety, to one sprawiają, że chorujemy, za miast szybko szukać pomocy.

Przepraszam, ponieważ czuję się wywołany do odpowiedzi. Bo tu zaczyna się bardzo szeroki temat dotyczący tego, co pacjent / klient oczekuje od psychoterapii własnej. Czy terapia polega na tym by przypinać metki do osób nas otaczających? Czemu ma to służyć? A co jeśli ta metka nie pasuje?, kto wtedy odpowiada za przypiętą metkę i związane z tym konsekwencje? - pacjent który rysuje swój świat terapeucie, czy terapeuta, który stara się ten świat pacjentowi poukładać, nazwać, zrozumieć? Z moich obserwacji pacjent na psychoterapii pracuje nad zmianą siebie. Czyli m.im tego dlaczego boli jak ktoś go ugryzie?, co się stało, że dopuścił do tego by ktoś go ugryzł? i czy chce nadal dopuszczać do podobnych sytuacji? Ostatecznie może znać odpowiedzi na wszystkie z tych pytań a i tak wybrać to co znane - czyli gryzienie - niż nowe i nieznane. Jest to jego wybór, niepodlegający ocenie. Nie jestem terapeutą - nie będę nazywał i interpretował czym są wysiłki, które prowadzą do tego by "udowodnić, że to innych wina". OK, może tak być i w dużej części to naprawdę jest wina innych. Ale terapia się na tym nie kończy, a może dopiero zaczyna... To, że nie jestem terapeutą, nie znaczy, że nie czytam i nie pracuję z terapeutami. Zaufajcie mi, wiemy co to jest narcyzm. Wiemy też to, że nasze wysiłki nie mają skupiać się na tym by kogoś zmieniać, kto tego świadomie nie chce i odmawia. Nasze wysiłki skupiają się przede wszystkim na tym, by pomagać ludziom, którzy przyjmują pomoc. A z tym roboty jest pod dostatkiem pozdrawiam

Zastrzeżenie / Disclaimer: Odcinek ma charakter edukacyjny i nie zastępuje porady lekarskiej. Omawiany Test Utajonych Skojarzeń, w którym zastosowano skojarzenia „ja =śmierć i ja = życie”, ma status narzędzia badawczego i nie jest standardem oceny ryzyka samobójczego w polskich izbach przyjęć; w codziennej praktyce korzysta się z innych procedur, mających na celu ocenę ryzyka, a Test Utajonych Skojarzeń – nawet w badaniach klinicznych – ma rolę wyłącznie uzupełniającą i nie może samodzielnie przesądzać o decyzjach dotyczących bezpieczeństwa. Jeśli przeżywasz kryzys, skontaktuj się z lekarzem lub psychologiem; w sytuacji zagrożenia życia zadzwoń 112. Wszystkie ważne telefony, które mogą być przydatne podczas kryzysu zdrowia psychicznego znajdziesz w https://forumprzeciwdepresji.pl/wazne-telefony-antydepresyjne lub poniżej: 800 70 22 22 Centrum Wsparcia dla Osób Dorosłych w Kryzysie Psychicznym (czynny 7 dni w tygodniu, 24 h na dobę, połączenie bezpłatne) dla zainteresowanych czat dostępny na: https://centrumwsparcia.pl 22 594 91 00 Antydepresyjny Telefon Forum Przeciw Depresji (czynny w każdą środę i czwartek od 17:00 do 19:00, koszt połączenia jak na numer stacjonarny wg taryfy operatora telefonicznego) 116 123 Całodobowy telefon zaufania dla osób dorosłych (czynny 7 dni w tygodniu, 24 h na dobę, połączenie bezpłatne) dla zainteresowanych czat dostępny na: https://116sos.pl 116 111 Całodobowy telefon zaufania dzieci i młodzieży (całodobowo, 7 dni w tygodniu, połączenie bezpłatne) dla zainteresowanych czat dostępny na: https://116111.pl/czatuj/ 800 12 12 12 Całodobowy telefon zaufania Rzecznika Praw Dziecka (całodobowo, 7 dni w tygodniu, połączenie bezpłatne) dla zainteresowanych czat dostępny na: https://www.czat.brpd.gov.pl 800 012 005 Telefon Pogadania (codziennie od 11:00 do 20:00, połączenie bezpłatne) POMOC DLA NAUCZYCIELI I RODZICÓW 800 100 100 Telefon dla rodziców i nauczycieli w sprawie bezpieczeństwa dzieci (linia czynna od poniedziałku do piątku w godzinach 12:00-15:00 i dodatkowo w czwartki w godzinach 16:30-20:30, połączenie bezpłatne) 800 800 602 Telefon kontaktowy dla rodziców i opiekunów dzieci w kryzysie (linia czynna od poniedziałku do piątku w godzinach 15:00-19:00, połączenie bezpłatne) 801 140 068 Pomarańczowa Linia program informacyjno-konsultacyjny dla rodziców dzieci pijących alkohol i eksperymentujących z narkotykami (linia czynna od poniedziałku do piątku w godzinach 14:00 – 20:00) POMOC DLA DZIECI I MŁODZIEŻY 116 111 Całodobowy telefon zaufania dzieci i młodzieży (7 dni w tygodniu, połączenie bezpłatne) dla zainteresowanych czat dostępny na: https://116111.pl/czatuj/ 800 119 119 Telefon i czat zaufania dla dzieci i młodzieży (linia oraz czat czynne codziennie w godz. 14:00-22:00, połączenie bezpłatne i wejście bez logowania na https://800119119.pl/czat-zaufania/) POMOC DLA SENIORÓW 22 635 09 54 Telefon Zaufania dla osób starszych (od poniedziałku do piątku w godzinach od 17:00 do 20:00, w każdą środę od 14:00 do 16:00 dyżur tematyczny poświęcony chorobie Alzheimera, koszt połączenia zgodny z taryfą operatora jak za standardowe połączenie stacjonarne) POMOC DLA OFIAR PRZEMOCY 800 120 002 Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie “Niebieska Linia” (telefon czynny całą dobę, dyżur prawny – środy w godzinach 18:00-22:00) 800 12 01 48 Anonimowa Policyjna Linia Specjalna „Zatrzymaj przemoc” (całodobowy i bezpłatny numer pomocowy) 800 120 226 Policyjny Telefon Zaufania ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie (czynny od poniedziałku do piątku w godzinach od 9:30 do 15:30, połączenie bezpłatne) POMOC DLA OSÓB Z UZALEŻNIENIAMI 800 199 990 Ogólnopolski Telefon Zaufania „Uzależnienia” (codziennie w godzinach 16:00-21:00, numer bezpłatny) 801 889 880 Telefon zaufania dla osób uzależnionych od czynności telefon dla osób cierpiących z powodu uzależnień behawioralnych, tj. uzależnienia od hazardu, internetu, seksu, zakupów, pracy czy jedzenia (codziennie w godz. 17:00-22:00, także w weekendy) dla zainteresowanych także poradnia internetowa z dyżurami terapeutów (poniedziałek i wtorek w godzinach 18:00-20:00, piątek: 8:00-10:00 oraz sobotę: 9:30-11:30), szczegóły na https://uzaleznieniabehawioralne.pl 574 734 814 INFOLINIA Stowarzyszenia MONAR| wsparcie w zakresie informacji i porad, jakie muszą podjąć osoby uzależnione lub ich bliscy, aby otrzymać pomoc; informacje na temat placówek MONAR (czynny od poniedziałku do piątku w godz. 14:00–18:00, koszt połączenia zgodny z taryfą operatora jak za standardowe połączenie stacjonarne) Referencje: Forecasting a Fatal Decision: Direct Replication of the Predictive Validity of the Suicide‑Implicit Association Test** — [https://doi.org/10.1177/0956797619893062](https://doi.org/10.1177/0956797619893062). The death‑implicit association test and suicide attempts: a systematic review and meta‑analysis of discriminative and prospective utility** — [https://doi.org/10.1017/S0033291721002117](https://doi.org/10.1017/S0033291721002117). The Brief Death Implicit Association Test: Scoring recommendations, reliability, validity, and comparisons with the Death Implicit Association Test** — [https://doi.org/10.1037/pas0000580](https://doi.org/10.1037/pas0000580). Implicit Identification with Death Predicts Suicidal Thoughts and Behaviors in Adolescents** — [https://doi.org/10.1080/15374416.2018.1528548](https://doi.org/10.1080/15374416.2018.1528548). * **Functional Imaging of the Implicit Association of the Self With Life and Death** — [https://doi.org/10.1111/sltb.12543](https://doi.org/10.1111/sltb.12543). Decomposing implicit associations about life and death improves our understanding of suicidal behavior** — [https://doi.org/10.1111/sltb.12652](https://doi.org/10.1111/sltb.12652). Implicit Measure of Life/Death Orientation Predicts Response of Suicidal Ideation to Treatment in Psychiatric Inpatients** — [https://doi.org/10.1080/13811118.2015.1004483](https://doi.org/10.1080/13811118.2015.1004483). Effects of Intravenous Ketamine on Explicit and Implicit Measures of Suicidality in Treatment‑Resistant Depression** — [https://doi.org/10.1016/j.biopsych.2009.04.029](https://doi.org/10.1016/j.biopsych.2009.04.029). Predicting suicidal behavior by implicit associations with death? Examination of the death IAT in two inpatient samples of differing suicide risk** — [https://doi.org/10.1037/pas0000980](https://doi.org/10.1037/pas0000980). Wrzucam przed urlopem. Film będzie publiczny w niedzielę. Proszę Was o feedback, pozdrawiam

to bardzo dużo pytań, zrobię więc kolejny odcinek. na chwilę obecną wiem, że mogę udzielić odpowiedzi chyba na wszystkie Twoje pytania ale chciałbym je poprzeć publikacjami, żeby samemu się trochę pouczyć

1 - Gdy stres wywołuje psychozę https://youtu.be/zcpgO4-TQOc Serię odcinków zainicjowano w następstwie codziennych obserwacji pacjentów poradni i oddziału psychiatrycznego, u których dużo trudności psychicznych i somatycznych wiąże się z przewlekłym, nadmiernym stresem obciążającym cały organizm. Uznano, iż zrozumienie neurobiologicznych skutków stresu jest kluczowe dla profilaktyki i leczenia, dlatego bieżący i kolejne odcinki poświęcono temu zagadnieniu. Niniejszy odcinek wyjaśnia, w jaki sposób długotrwały stres może doprowadzić do pełnoobjawowej psychozy, czyli stanu utraty kontaktu z rzeczywistością. Bibliografia 1. van Winkel R. i in. (2008). Psychosocial Stress and Psychosis: A Review of the Neurobiological Mechanisms and the Evidence for Gene-Stress Interaction. Schizophrenia Bulletin, 34(6), 1095-1105. – Przeglądowy artykuł ukazujący, jak stres psychospołeczny wpływa na ryzyko psychozy oraz mechanizmy neurobiologiczne leżące u podłoża tego zjawiska. 2. Varese F. i in. (2012). Childhood Adversities Increase the Risk of Psychosis: A Meta-analysis of Patient-Control, Prospective- and Cross-sectional Cohort Studies. Schizophrenia Bulletin, 38(4), 661-671. – Metaanaliza łącząca wyniki wielu badań wskazujących, że doświadczenie traumy (zwłaszcza we wczesnym wieku) istotnie podnosi prawdopodobieństwo wystąpienia objawów psychotycznych w późniejszym życiu. 3. Castagnini A., Galeazzi G.M. (2016). Acute and transient psychoses: clinical and nosological issues. BJPsych Advances, 22(5), 292-300. – Artykuł przeglądowy omawiający ostre i przemijające zaburzenia psychotyczne (w tym psychozy reaktywne) z perspektywy klinicznej, epidemiologicznej i klasyfikacyjnej. Zawiera historyczne koncepcje (np. bouffée délirante, psychoza cykloidalna) i porównanie kryteriów ICD/DSM. 4. Goplerud E. i in. (2023). Reactive Psychosis: Discrepancy Between Nosological Concepts and Descriptive Categories. The Journal of Nervous and Mental Disease, 211(8), 627-633. – Najnowsze opracowanie analizujące pojęcie psychozy reaktywnej, ukazujące ewolucję definicji tego zaburzenia i rozbieżności między klasycznymi koncepcjami a współczesnymi kryteriami diagnostycznymi. 5. Howes O.D., Kapur S. (2009). The Dopamine Hypothesis of Schizophrenia: Version III – The Final Common Pathway. Schizophrenia Bulletin, 35(3), 549-562. – Kluczowa publikacja na temat roli dysregulacji dopaminy w powstawaniu psychozy. Autorzy przedstawiają zaktualizowany model, uwzględniający m.in. wpływ czynników środowiskowych (takich jak stres czy substancje) na nadaktywność dopaminową i rozwój objawów psychotycznych.

https://youtu.be/tQ7Kvbb68lY Dlaczego warto posłuchać tego odcinka? Poznasz konkretne fakty pokazujące, w których obszarach życia same leki zmieniają niewiele i dlaczego tak się dzieje. Dowiesz się, jakie elementy uzupełniają działanie farmakoterapii i podnoszą jakość życia z ADHD. Usłyszysz przystępne wyjaśnienia oparte na badaniach, bez trudnego żargonu medycznego. Odcinek pomaga zrozumieć, że proszenie o szersze wsparcie to świadomy krok ku skutecznej terapii, a nie wyraz słabości. To krótka, skondensowana dawka wiedzy i refleksji, która może stać się impulsem do kolejnych, korzystnych decyzji terapeutycznych. Najważniejsze publikacje: # Cortese S, Adamo N, Giovane CD, et al. Comparative efficacy and tolerability of medications for ADHD in children, adolescents, and adults: a systematic review and network meta‑analysis. Lancet Psychiatry. 2018;5(9):727‑738. Dlaczego ważne? – Największa dotychczas sieciowa metaanaliza leków na ADHD; pokazuje, że farmakoterapia skutecznie redukuje objawy, ale ma ograniczony wpływ na szersze funkcjonowanie i różni się profilem działań niepożądanych. # Faraone SV, Banaschewski T, Coghill D, et al. The World Federation of ADHD International Consensus Statement: 208 evidence‑based conclusions about the disorder. Neuroscience & Biobehavioral Reviews. 2021;128:789‑818. Dlaczego ważne? – Globalny konsensus ekspertów podkreślający konieczność multimodalnego (farmakologiczno‑psychospołecznego) leczenia ADHD, zwłaszcza u dorosłych z współchorobowościami lękowymi i depresyjnymi. # Safren SA, Sprich S, Mimiaga MJ, Surman C, Knouse L, Groves M, Otto MW. Cognitive behavioral therapy vs relaxation with educational support for medication‑treated adults with ADHD and persistent symptoms: a randomized controlled trial. JAMA. 2010;304(8):875‑880. Dlaczego ważne? – Klasyczne RCT wykazujące, że CBT dodane do farmakoterapii poprawia organizację, kontrolę emocji i funkcjonowanie społeczne lepiej niż sama farmakoterapia. # Philipsen A, Jans T, Graf E, et al. Effects of group cognitive‑behavioral psychotherapy compared with a wait‑list control in adult ADHD: a multicenter randomized controlled trial. JAMA Psychiatry. 2010;67(8):961‑968. Dlaczego ważne? – Wieloośrodkowe badanie potwierdzające, że grupowa CBT jako dodatek do leczenia farmakologicznego przynosi znaczącą, trwałą poprawę objawów i jakości życia, co wzmacnia przesłanie odcinka o konieczności uzupełniania leków interwencjami psychospołecznymi.