Wikipedia jest rzeczywiście wyjątkowo wiarygodnym źródłem wiedzy i informacji, zwłaszcza na tematy z dziedziny medycyny i psychologii. Widzę, że dla wielu prezydent Bronisław Komorowski stał się natchnieniem i inspiracją po tym jak pojawił się na konferencji z wydrukiem z Wikipedii. Łączę się w „bulu i nadzieji”.
Hipoteza nierozwiązanych nieuświadomionych konfliktów wewnętrznych, konfliktów intrapersonalnych jako głównych przyczyn zaburzeń nerwicowych wywodzi się bezpośrednio z Freudowskiej koncepcji psychoanalitycznej i późniejszego ruchu psychodynamicznego. Wedle tego ujęcia zaburzenia nerwicowe (w tym nerwica natręctw) to wynik konfliktu pomiędzy Id reprezentującym sferę biologiczną, pierwotne popędy (w tym seksualny) i potrzeby człowieka, a Superego czyli sumieniem, sferą moralną człowieka, która odpowiada za system kar i nagród, oraz indukowanie poczucia winy. Konlikt pojawia się wtedy, gdy ego, którego głównym zadaniem jest utrzymywanie wewnętrznej homeostazy - równowagi pomiędzy Id, a Superego, oddaje się w pełni służbie Superego (sumieniu), a lekceważy impulsy i sygnały napływające od Id, wypiera ze świadomości życzenia, nie zaspokaja elementarnych potrzeb człowieka i ignoruje biologiczne popędy. Tak rodzi się nerwica natręctw na tle religijnym i skrupulatyzm. Np.:
- Jasiu chce się onanizować, aby zredukować wewnętrzne napięcie seksualne i dyskomfort seksualny, gdyż taka jest naturalna, biologiczna potrzeba człowieka reprezentowana przez Id, normalne zachowanie człowieka na etapie jego rozwoju psychoseksualnego w okresie gdy nie ma stałego partnera seksualnego i nie podejmuje aktywności seksualnej - tak mówił lekarz seksuolog, świecki psycholog i pani od biologii. Jednak Superego stoi na straży norm moralnych i podpowiada: katechetka na religii mówiła, że to grzech, ksiądz mówił, że to grzech, Onan w Biblii rozlewał nasienie, a Bogu się to nie spodobało i go zgładził. Może grozi mi piekło? Może Bóg odetnie mi za karę rękę?
- Kasia chce przeczytać podczas wakacji "Harrego Pottera", zwykłą książkę z gatunku fantasy, która weszła nawet do kanonu lektur w szkołach podstawowych w Polsce (nie jestem pewien czy obowiązkowych czy ponadobowiązkowych). Jednakowoż superego jest innego zdania: papież Benedykt XVI jeszcze jako kardynał Joseph Ratzinger przestrzegał przed Harrym Potterem, międzynarodowej klasy demonolog i konsultant egzorcystów ks. Aleksander Posacki przestrzegał przed Harrym Potterem, wielu teologów katolickich przestrzegało przed Harrym Potterem. Przecież Harry Potter to zło wcielone, satanizm, okultyzm i promocja czarnej magii.
- Antek chce jechać do kolegi Józia na przyjęcie urodzinowe. Id tego pragnie. Jednak wypada to w tym samym czasie, w jakim Antek powinien być na niedzielnej Mszy Świętej. Superego ma coś do powiedzenia w tym względzie: przecież rodzice zawsze mi powtarzali, że jak opuszczę niedzielną Mszę Św. to pójdę do piekła, że Pan Bóg będzie na mnie zły, że czeka mnie kara.
Oczywiście to bardzo przekoloryzowana i wyjaskrawiona wizja, bo mówimy o wyobrażeniach dzieci na podstawie zasłyszanych z zewnątrz informacji. A wątpię, że dzieci czytają do poduszki Katechizm Kościoła Katolickiego i znają pojęcia "grzechu niezawinionego, nieświadomego" czy "zredukowanej odpowiedzialności moralnej" w pewnym okresie.
Wedle jednej z możliwych interpretacji koncepcji Freudowskiej aby u powyższych osób została zachowana równowaga pomiędzy Id, a Superego, a tym samym aby w przyszłości uniknęli zaburzeń nerwicowych:
- Antek powinien pojechać do Józia na przyjęcie urodzinowe, a na Mszę Św. pójść o innej godzinie;
- Kasia powinna przeczytać Harry'ego Pottera, a w przyszłości po radę w kwestiach wiary powinna zwracać się do mniej nawiedzonych autorytetów;
- A Jasiu za przeproszeniem powinien "zwalić gruchę", bo Pan Bóg z tego powodu mu ręki nie upierdoli;
Spotkałem się nawet z opiniami w środowiskach psychiatrycznych, które jako główną przyczynę nerwicy natręctw i skrupulatyzmu wskazywały agresywną indoktrynację religijną w dzieciństwie i fanatyzm religijny w najbliższym otoczeniu i rodzinie. W jaki sposób wyjaśnić jednak natręctwa religijne u osób niewierzących? Moim zdaniem są to po prostu tzw. słabi ateiści, w głębi serca bliżej im do agnostycyzmu, którzy nigdy tak do końca nie rozstali się z doktryną katolicką.
Wyjdę na uszczypliwego ale zapytam: Na filologii polskiej są prowadzone zajęcia z neurofizjologii?
Udowodniono w randomizowanych badaniach klinicznych wysoką skuteczność leków przeciwdepresyjnych (głównie klomipraminy (TLPD), w mniejszym stopniu SSRI) w leczeniu zaburzenia obsesyjno-kompulsyjnego. Zdarzają się jednak przypadki lekooporności, gdy brak jest wyraźnej odpowiedzi klinicznej organizmu na leczenie farmakologiczne. Jeżeli pacjent ze zdiagnozowanym zaburzeniem obsesyjno-kompulsyjnym przez wiele lat przyjmował leki psychotropowe, korzystał z psychoterapii poznawczo behawioralnej i nie przyniosło to żadnego rezultatu, jest to dobrze udokumentowane w aktach medycznych, a stopień zaawansowania i uporczywości zaburzenia całkowicie uniemożliwia mu normalne funkcjonowanie, można go w takiej sytuacji zakwalifikować do zabiegu chirurgicznego. Wykonuje się obustronną przednią cingulotomię czyli nacięcie w rejonie zakrętu obręczy. Pierwszy taki zabieg wykonano w Polsce w Bydgoszczy w 2002, a do tej pory wykonano ich w naszym kraju 14. Istnieje nowocześniejsza metoda, która nie wymaga dokonywania nieodwracalnych zniszczeń w mózgu czyli tzw. głęboka stymulacja mózgu. Polega na wszczepienia stymulatora do głębokich obszarów mózgu - obustronnym zaimplantowaniu elektrod do jądra półleżącego. Pierwszy taki zabieg wykonano w Bydgoszczy w 2011. Czytałem wywiad z jednym z pacjentów Bydgoskiej Kliniki Neurochirurgii i komfort jego życia po operacji, mimo początkowych pooperacyjnych skutków ubocznych, poprawił się znacznie. Nie odczuwał już natarczywych impulsów i sygnałów.
